વસંત, ગ્રીષ્મ, વર્ષા ,શરદ, શિશિર અને હેમંત- વર્ષની છ ઋતુઓ. પોષ અને મહા મહિનો એટલે શિશિરના ઠંડા સૂસવાટા દેતી ઋતુ. આ વર્ષે હિમ વાયરે, હિમાલયની ઘાટીઓ બરફાચ્છાદિત થઈ, સહેલાણીઓને મહાલવા લલચાવી રહી છે, ને સાથે સાથે સફેદ આફતની ઘંટી પણ વગાડી રહી છે. અમેરિકામાં હાલ ઠંડો ઠંડો વરસાદ છે, ડુંગરો પર હિમ વર્ષા સાથે , ૨૫ માઈલની ઝડપે વાયરા સૌને ધ્રુજાવી રહ્યા છે. દૂરથી દેખાતા આ ધવલ પર્વતો આનંદ આપે છે. જેકેટો ને હીટરો આપણને રક્ષી રહ્યા છે પણ ઋતુને અનુકૂળ થઈ , મૌસમી ટક્કર ઝીલતા વૄક્ષો જળ-મોતીડાં સજી સ્તબ્ધ ઊભાં છે. હવે રવિરાયને હૂંફ ઢોળવા વિનંતી કરીએ..જગાડો તમારી ઉષ્માથી પોઢેલા ડુંગરા…
ઠંડીની મૌસમ ને નાતાલની ઝગમગાહટ ચરમ સીમાપર રંગ જમાવી રહી છે. નાતાલના પર્વે કરૂણા ને ભેટથકી ભૂલકાંઓ મલકી રહ્યાં છે.’ જીંગલ બેલ’ ના મધુર રણકારે થી કોણ ખુશ ના થાય? ચાલો ..ઘંટના ઐતિહાસિક મહત્ત્વને પીંછાણીએ…આપણા વિશ્વ પરિવારને નાતાલની ખૂબ ખૂબ શુભેચ્છાઓ.
ઘંટનું કિશોર સ્વરુપ એટલે ટોકરી ને બાળ સ્વરુપ એટલે ઘંટડી. ઘર ઘરમાં આરતીમાં એનો નાદ પાવનતા પ્રગટાવે.,શાળાનો ઘંટ, મંદિરોમાંના ઘંટ, ઈસુના જન્મ વખતે ઘંટનાદ થયેલ, એટલે ‘જિંગલ બેલ..જીંગલ બેલ ઓલ ધ વે‘ ચર્ચની ટોચે ઝૂલતો ઘંટ, ગાય-બળદના કોટે ઘંટડીઓ…દેવ સ્થાનો કે સમય કે જાહેરાત…ભલા ઘંટારવ વગર કેમ ખબર પડે?
આવો જાણો…આ ઘંટનું પ્રથમ પ્રાગટ્ય ક્યાં થયું હશે બાળ મિત્રો.
એશિયા ખંડમાં, ઈ.સ. પૂર્વે ૮૦૦ના સમય ગાળામાં, પુરાતત્ત્વ વિભાગને ઘંટની માહિતી મળી હતી. વિકાસની સાથે રંગ, રુપ ને આકાર ઘડાતા ગયા..૧૩ મી સદીમાં ઘંટ આંતરવક્ર ડીઝાઈનના બનવા લાગ્યા, તો ૧૪મી સદીમાં ઊંડા વ્યવસ્થિત ઘંટ બનાવવામાં આવ્યા.પછીતો ધીરૅ ધીરે કૌશલ્યથી, ધાતુ મિશ્રણથી, રણકદાર નકશીદાર ઘંટ બનતા ગયા. આ કલાત્મક ઘંટ આપણે ત્યાં..ગરુડ ઘંટ, વજ્ર ઘંટ, ડ્રેગન ઘંટ, નાગ ઘંટ, શંખ ઘંટ, તથા પશુ પક્ષીની ડોકવાળા ઘંટ બન્યા તથા જાહેર સ્થળોએ ..આગવા રણકાર સાથે ઝૂલવા લાગ્યા.. એટલે કે ઘંટારાજા.સંગીતના સાદથીજગને સંદેશા દેવા લાગ્યા.
વિશ્વનો સૌથી જૂનો ઘંટ આપણને બેબિલોન ક્ષેત્રમાં ૩૦૦૦ વર્ષ પૂર્વે મળ્યો હતો.
ચિનમાં ૧૪૨૦ની સાલમાં , પેકીંગ શહેરમાં ૫૪ ટન વજનનો બૌધ્ધ મંત્ર કોતરેલો ઘંટ જોવો એ એક લ્હાવોછે.
મલેસિયામાં ‘ ૧૮૪૮ માં બનેલ ‘ધમ્માઝેડી‘ નામનો એક ઘંટ ૩૦૦ ટનનો હતો, પણ પોર્ટુગીઝોએ આક્રમણ વખતે તોડી નાખ્યો.એક વિરાસત રોળાઈ ગઈ.
આવી જ એકકરુણ કથા છે… ઝાર કોલેર્કોલ અટલે ઘંટા- સમ્રાટની.ઘંટા- સમ્રાટક્યાં નિવાસ કરતા હતા? જાણવું છે તો વાંચો મોસ્કોના ઘંટની કહાણી..પણ બીચારા પડ્યા ને તૂટી ગયા.
મોસ્કોનો ૧૭૩૩માં વિશ્વનો સૌથી મોટો ઘંટની ઊંચાઈ ૬ મીટર છે ને પરિઘ ૨૦ મીટર ને વ્યાસ સાત મીટર છે..વજન કેટલું છે? તો કહે ૧૭૪ મેટ્રીક ટન.
તે ભાંગી ગયો. પછીથી મોસ્કોમાં ‘ત્યારબેલ‘ નામનો ૧૬૦ મેટ્રીક ટનનો ઘંટ બન્યો પણ એનાય કાળક્રમે રામ રમી ગયા.ઘંટના રામરમી ગયા એ કોને ગમે?
આપણા પાડોશી મ્યાનમારમાં પણ ‘મિગૂલ ઘંટ‘ છે..જેનું વજન ૯૦ મેટ્રીક ટન છે.
જર્મનીનો‘સેંટ પીટર બેલ‘ મોટા અવાજે રણકે છે ને તે વજન ધરાવે છે..૨૨ મેટ્રીક ટન.
‘ આકાશદીપ”..સમય રથ પર સવારીનો કવન-મલકાટ માણતાં, ૨૮ ન્વેંબરના રોજ ગૌરવવંતાં નવ વર્ષ પૂર્ણ કરે છે. એક ઉમંગ વતનના વાયરે અંતરમાં ખીલી રહ્યો છે. આ કાવ્ય ઝરણાં, કાવ્ય-સંગ્રહો બની ..સ્પંદન, ઉપાસના, ત્રિપથગા, મઢેલાં મોતી, ઉરે ખીલ્યું ઉપવન અને મનોભૂમિને મેળે બની… આપ સૌને એ સ્નેહના ઝુલણે ઝુલાવી રહ્યા છે. વતન પ્રેમ, કુદરત ને ગરબા- ગઝલના થાળને ગાયકોએ વધાવ્યા છે . આવો એના રંગમાં રંગાઈ જાઈએ…
Audio links of songs and garba of Aakashdeep
શ્રી રમેશભાઈ, આપને ખૂબ ખૂબ અભિનંદન ..
આ સાથે બ્લોગ પર આપનું ગીત રજુ કર્યું છે . ..રજૂઆત યુવાન કવિ અનીલ ચાવડા એ લખી આપેલ મારા ઉમેરા સાથે …
Blessing from Dada Bhagawan.. l to R..Rameshbhai and Sirishabhai DoshI
દાદાશ્રી ભગવાન વદે….સંકલન- રમેશ પટેલ( આકાશદીપ)
દાદાએ મને પૂછ્યું ..રમેશભાઈ..આપ ઈજનેર છો.. આટલા મોટા પાવર પ્રોજેક્ટ નિર્માણમાં જવાબદારી ઉપાડી રહ્યા છો…ચાલો અંગ્રજીમાં ૯૧ થી ૧૦૦ સીધુ બોલો.
હું ફટાફટ બોલી ગયો. પછી કહે હવે ૧૦૦થી ૯૧ ઉલટી રીતે બોલો. ..તે પણ બોલ્યો. એટલે કહે- બીજી વખતે જે ધ્યાન સાથે આપે બોલ્યું તેટલું ધ્યાન સીધુ બોલવા માટે આપવું ના પડે એ સમજાયું ?
જે કામ હાથમાં લો , આધ્યાત્મિક તો એમાં મનને એટલું જ પરોવી આગળ વધજો. જગત સાથે વ્યવહારમાં જેટલી જાગૃતતા રાખીએ છીએ, તે વખતે અંદર પણ એક વ્યવહાર ઊભો થાય છે, એ ભાવિમાં ચાર્જ રૂપે આવે છે.
સત્સંગ…
દાદાએ ત્રણ બેટરીઓ કહેલી.મનની બેટરી, તનની બેટરી અને સ્પીચની -બેટરી.
જેટલા પ્રમાણમાં બેટરી ચાર્જ કરી હશે તેટલી માત્રામાં મન-વચન-કાયાની બેટરી ડિસ્ચાર્જ થવાના સંયોગો સહેજે બાઝવાના. સંયોગ એટલે ઉદય કર્મ. જગતની આ ફાઈલોનો સમભાવે નિકાલ કરો. થઈ ગયું જે, તેનો નિમિત્ત ભાવે જ્ઞાતા થા,અંતર કલેશ ઓછો થતો જાય તેમ આ ઉપાધિ ઓછી થતાં, આનંદ અનુભવાતો જાય. આ કળિયુગમાં
જગતમાં વેરનું પ્રમાણ ઘટાડવું એજ તમારો સાચો પુરુષાર્થ.આજે મૂછો મરડી વેર વધારતા જઈએ છીએ ને એથી જીવનની કોર્ટમાં કેસ થતા જ રહે, માટે સયંમ અને સમભાવે નિકાલ કરવા,
આત્મા અને દેહને અલગ ભાવે ઓળખો ત્યારથી તમે જાગતા થયા.
….. …………
જ્ઞાની એટલે કોણ?.. શ્રીમદ રાજચંદ્રજીએ કહેલું કે..
દેહ છતાં જેની દશા, વર્તે દેહાતીત
આ જ્ઞાનીના ચરણમાં, હો વંદન અગણિત
આત્મ જ્ઞાન વિશે દાદાઈ ફોડ….
આત્મા એટલે ચૈતન્ય પરમાત્મા ને એના અજવાળે ઠોકરો ના વાગે. સમભાવે ફાઈલોનો નીકાલ થતો રહે. તમારો અહંકાર શેકેલા બીજ જેવો થતો જાય…કર્મ રુપે થતા બંધન
અટકે ને એ બધું અચેતન- ચેતન કહેવાય. આત્મ-જ્ઞાન નિરાગ્રહી હોય. સમક્તિ થાય એટલે પોતાની ભૂલ પોતાને દેખાય. આપણો વ્યવહાર છે એ નિકાલી છે, પકડી રાખવા જેવો નથી. વિતરાગતા આવે જેથી ના-ગમતું ચોખ્ખા મને સહેવાય જાય તેવો પુરુષાર્થ થતો જાય.
ભગવાનની ભાષા કેવી હોય?…
ખોટું ને ખરું એ જગતની ભાષા. જીવમાત્રને સુખ હો એ ભગવાનની ભાષા. એ પરમવિનય શીખવાડે- કિંચિત માત્ર હરકત ના કરે, ઊલટું તમને અહીં આગળ બેસવાની જગ્યા કરી આપે. મનુષ્યપણું શીખવે કે સામાની કાળજી રાખે એ સાચો મનુષ્ય.
મૂર્તિમાં ભગવાન છે?….દર્શન કેવીરીતે કરાય?
દાદાશ્રી…
મૂર્તિ એ ભગવાન નથી, તમારી શ્રધ્ધા જ ભગવાન છે.ભાવથી દર્શન કરો ને બોલો..
હે વીતરાગ ભગવાન, તમે મારી મહીં બેઠા છો, પણ મને તેની ઓળખાણ નથી, તેથી તમારાં દર્શન કરું છું, જેથી મને તેની ઓળખાણ થાય. આ દર્શન વખતે ઉલ્લાસ થાયતો સાચાં દર્શન.
આને પરોક્ષ ભક્તિ કહેવાય…વિષમ પરિસ્થિતિમાં સમતા રહે ને ધીરે ધીરે ઉધ્વગતિ થાય.
જ્ઞાની ગુરુની સમીપે પ્રત્યક્ષ ભક્તિ ને ત્યાં ઉકેલ આવી જાય…એ રીયલ કેશ. આત્મા વ્યક્ત થાયને અનેક અવતારોનાં પાપો નીકાલી બની જાય. આત્મા બધું જ જાણે..વિચારોને જાણે પણ તન્મયાકાર ના થાય.
જવાહરલાલ નેહરુ કે જવાહરલાલ નહેરુ ભારતના સૌથી પહેલા અને અત્યાર સુધી સૌથી લાંબો શાસનકાળ ધરાવતા વડાપ્રધાન હતા, વડાપ્રધાન તરીકે તેઓએ ૧૯૪૭થી ૧૯૬૪ સુધી સેવા આપી હતી. Wikipedia
સમૃદ્ધ ભારતીય બેરિસ્ટર અને રાજકારણી મોતીલાલ નહેરુના પુત્ર હોવાના નાતે નહેરુ પ્રમાણમાં ઘણી યુવાન વયે ઇન્ડિયન નેશનલ કોંગ્રેસની ડાબી પાંખના નેતા બની ગયા હતા. મહાત્મા ગાંધીના માર્ગદર્શન હેઠળ બ્રિટિશ સામ્રાજ્યમાંથી સંપૂર્ણ સ્વરાજની હિમાયત કરતા નહેરુ એક પ્રભાવશાળી અને ક્રાંતિકારી નેતા હતા. જે ધીમેધીમે કોંગ્રેસના પ્રમુખપદ સુધી પહોંચ્યા હતા. ભારતની લાંબી, સંઘર્ષપૂર્ણ સ્વતંત્રતા ચળવળમાં તેઓ એક ચાવીરૂપ, મહત્ત્વની વ્યક્તિ રહ્યા હતા અને ધીમેધીમે ગાંધીના રાજકીય વારસ તરીકે ઓળખાવા માંડયા હતા.
તેમણે પોતાના જીવન દરમિયાન કુલ નવ વર્ષ જેલવાસ વેઠવો પડયો. પોતાના જેલવાસ દરમિયાન નહેરુએ ‘ગ્લિમપ્સીઝ ઓફ વર્લ્ડ હિસ્ટ્રી’ (૧૯૩૪), પોતાની ‘આત્મકથા’ (૧૯૩૬) અને ‘ધ ડિસ્કવરી ઓફ ઇન્ડિયા’ (૧૯૪૬) લખ્યાં. ભારતની સ્વતંત્રતા ચળવળમાં તેમની વધતી જતી પ્રતિષ્ઠા ઉપરાંત આ પુસ્તકોએ તેમને એક ઉત્તમ લેખક તરીકેની નામના પણ રળી આપી. ૧૯૨૯માં પહેલી વાર લાહોર સત્ર વખતે તેમણે ગાંધીજીના માર્ગદર્શન હેઠળ ઇન્ડિયન નેશનલ કોંગ્રેસનું સુકાન સંભાળ્યું હતું.
ભારત જ્યારે સ્વતંત્ર થયું ત્યારે ૧૫ ઓગસ્ટ, ૧૯૪૭ના નવી દિલ્હી ખાતે સહુ પ્રથમવાર સ્વતંત્ર ભારતનો ધ્વજ લહેરાવવાનું સન્માન એકમાત્ર નહેરુને પ્રાપ્ત થયું હતું. નહેરુની સંસદીય લોકશાહીના ગુણો, બિનસાંપ્રદાયિકતા અને ઉદારમતવાદ તરફનું વલણ અને તેની સાથે સાથે ગરીબ અને વંચિતો માટેની ચિંતાને પરિણામે આજે પણ ભારત પર જેનો પ્રભાવ છે એવી નીતિઓ ઘડવા તેઓ પ્રેરાયા. તેમને ‘આધુનિક ભારતના શિલ્પી’ તરીકે પણ સંબોધવામાં આવે છે.
મહાકાંઠાથી વાત્રક કાંઠાનો પ્રદેશ એટલે જેની ભોમકાના ફળદ્રુપ કણ કાચું સોનું કહેવાય છે, એ રમણિય ભૂમિ એ જ ગૌરવવંતી ચરોતર ભૂમિ. મહાકવિ ન્હાનાલાલે ચરોતર ભૂમિને એટલે ‘ ગુજરાતનું પંજાબ’ કહી બીરદાવી છે. મહી, શેઢી, લૂણી, વાત્રક, મેશ્વો એમ પાંચ સરિતાઓથી, નાના ચરુ તર થઈ જાય એ જમીન એટલે ચરોતર.
બહોળા અર્થમાં મહી અને સાબરમતી નદી વચ્ચેના રસાળ પ્રદેશને લોકો ચરોતર તરીકે ઓળખે છે અને ચોક્કસ રીતે જોવા જઈએ તો વાસદ નજીકના મહીકાંઠાથી લઈને વાત્રક નદીના કાંઠે વસેલા મહેમદાવાદ સુધીનો વિસ્તાર ચરોતર ભૂમિ કહેવાય છે[૨]. ખંભાતના અખાત વિસ્તારમાં પથરાએલો ભાલ પ્રદેશ ચરોતરને અડોઅડ આવેલો છે.
આ નદીઓને તીરે વિહરવાનું અમને સૌભાગ્ય મળ્યું છે, કોતરો ને ખેતરોની લીલીકુંજો લહેરાતી, વરસાદથી હરખાતી જોઈ છે. ઉર્વરા શક્તિ ને
જલ સીંચન સાથે પોતિકું સૌંદર્ય સાથે લહેરાતો આ સમૃધ્ધ પ્રદેશ .. એટલો સુંદર લાગ્યો કે ‘ચારુ’ – સુંદરતાનું ધામ બની ખ્યાત થયો …આજ છે આપણી ભૂમિ– ચારુતર..ચરોતર.
લોક, સમાજ, રિવાજ ને ખુમારીથી ડંકો દેતી આ પ્રજા, પેટલાદની આસપાસના ૧૦૪ ગામ કે કહો કે ખેડા જીલ્લાની પ્રજા કહો… ઈતિહાસ રચી જાણતી આ પ્રજા છે. દેશ ને પરદેશમાં પોતાના સ્વબળે, સાહસથી આગવી ઓળખ દેનાર, વતનના ગૌરવ માટે માટે ઘસાઈ છૂટનાર આ પ્રજાના જીવનનો પડઘો, લોકગીતોમાં પણ રણકતો આવ્યો છે..
આભમાં ઝીણી ઝબૂકે વીજળી રે, ઝીણા ઝરમર વરસે મેહ
બેની નહિ રે જવા દઉં સાસરે લોલ
તમને વ્હાલા તમારા સસરા રે લોલ
બાપુને વ્હાલા તમારા જીવ રે
બેની નહિ રે જવા દઉં સાસરે લોલ
એક બાજુ સ્નેહ, દરિયો ખેડવાનું સાહસ ને નિખાલસ પ્રજામાંથી જ કેમ ના પાકે રત્નો? … આપણા લોખંડી મનોબળવાળા સરદાર પટેલ માટે એટલે જ દેશ ધન્યતા અનુભવે છે.
આવો વતનની એ ખુમારીને ..Statue of Unityની ભવ્યતા સાથે ચારુતર ભૂમિને પણ બીરદાવીએ.
